Nog geen goed voornemen gemaakt voor 2022? Wij tippen er eentje: je aan de houdbaarheid van je cosmetica houden. Want die mascara die je met Pasen opende? Die levert nog weinig op – behalve misschien een ooginfectie. 

By Franciska Bosmans, Billie Magazine (bijlage bij Gazet van Antwerpen) 15-01-2022

Dat potje yoghurt dat twee weken over datum is, gooi je weg. Maar wat met die dagcrème die al twee jaar open is? Net zoals voedsel hebben cosmetica een houdbaarheid: ook hun inhoud vervalt, zonder dat hij per se beschimmelt. Elke keer je een lik crème uit een potje haalt, komt de formule in aanraking met licht en lucht, wat haar houdbaarheid beïnvloedt, net als bij yoghurt. Ook een vochtige, warme omgeving – zowat elke badkamer dus – speelt een rol.

Om te bepalen hoe lang hun producten veilig voor gebruik zijn, en hun formule dus stabiel is en onaangetast door bacteriën, doen cosmeticamerken uitgebreide tests. Die resulteren in een houdbaarheidsdatum voor producten die minder dan 30 maanden goed blijven. Die te gebruiken tot moet verplicht op de verpakking worden vermeld. Is een product langer dan 30 maanden houdbaar, zoals de meeste cosmetica?

Dan staat de PAO, de period after opening, verplicht op de verpakking. Die herken je aan het symbool van het geopende potje met een aantal maanden in vermeld. Zo betekent 12M dat je het product 12 maanden veilig kan gebruiken, eens geopend. 

Liever geen ooginfectie

Vervallen cosmetica kunnen aan efficiëntie inboeten omdat hun actieve bestanddelen niet meer (goed) werken. Een retinolserum smeren wordt dan vrij zinloos. De producten kunnen ook tot huidreacties leiden. Je serum een week nadat zijn PAO verlopen is, nog smeren, leidt niet instant tot uitslag, maar hoe langer je cosmetica voorbij de houdbaarheidsdatum gebruikt, hoe groter de kans dat je huid erop reageert.

“Mensen denken vaak dat een bewaarmiddel in hun crème de boosdoener is, maar doorgaans is de oorzaak dat ze het product te lang gebruiken”, vertelt huidexpert Kris Schoeters van de webshop Skincare Boulevard. “Hoe langer cosmetica geopend zijn, hoe meer ze besmet kunnen raken door een toename van bacteriën, schimmels of gisten.” Die kan leiden tot “een ontstekingsreactie van de huid: roodheid, irritatie, zwelling, droge schilfers, jeuk … Hoe gevoeliger de huid, hoe sneller ze reageert en hoe heviger de reactie kan zijn. Als je verschillende vervallen producten door elkaar gebruikt, kunnen de huidreacties zich ook opstapelen en tot een ernstiger probleem als eczeem leiden.”

En sommige zones zijn gevoeliger dan andere, waarschuwt Schoeters. “Rond de ogen, neus en mond, waar ook slijmvlies zit, en rond kleine wondjes als een pukkel kun je zelfs een infectie krijgen.” Die zelf ook een (grote) rol bij de houdbaarheid van cosmetica. “Stop je elke dag een vieze vinger in je dagcrème, laat je potjes open rondslingeren of zit het hele gezin in dezelfde pot body butter? Dat levert bacteriën en ziektekiemen op. Vandaar dat veel fabrikanten voor tubes, of liever nog luchtdichte verpakkingen gaan.”

Bewaar cosmetica ook correct, liefst bij “een constante temperatuur tussen 14 en 18 °C en in het donker. Een kast in de slaapkamer of een kamer die je niet veel gebruikt is ideaal.” Idealiter dus niet in de badkamer, maar “dat je je dagelijkse verzorgingsproducten in de badkamerkast bewaart, kan geen kwaad. Hun PAO is daarop berekent.”

Stel: je hebt een bodylotion correct bewaard en de houdbaarheidsdatum is net overschreden. Kan je die nog met een gerust hart smeren? “Dat je die een maand na de vervaldatum opent kan, weinig kwaad, maar houd je wél aan de PAO.”

Schone tips

● Schrijf op elk product de datum waarop je het begon te gebruiken.
● Cosmetica in potjes? Haal ze eruit met een (schoon!) spateltje en sluit hun deksel goed af.
● Geen idee wanneer je dat serum ook weer kocht? Websites als Cosmetic Calculator berekenen via de batch code van een cosmeticaproduct, een letteren/of cijfercode die op de verpakking staat, wanneer het werd geproduceerd.
● Ook vieze makeupborstels kunnen tot reacties als puistjes leiden. “De talg op je huid
mengt zich met zweet en bacteriën, en komt in contact met de huidverzorging die je smeert …
Dat alles komt op je makeupborstel terecht en weer op je huid als je de borstel niet regelmatig reinigt. Doe dat eens per week. Ik gebruik liefst een drupje Dreft in warm water: daarin lost vet goed op.”